İbrahim Müteferrika (d. 1674, Macaristan - ö. 1745, İstanbul), Osmanlı İmparatorluğu'nda matbaacılığın kurucusu olarak bilinen önemli bir şahsiyettir. Asıl adı bilinmemekle birlikte, Müteferrika unvanı, saray görevlilerinden biri olduğunu gösterir.
Hayatı ve Kökeni: Macaristan'da doğduğu tahmin edilen Müteferrika, genç yaşta Osmanlı topraklarına gelmiş ve Müslüman olmuştur. İyi bir eğitim aldığı ve farklı dilleri (Latince, Macarca, Almanca, Rumca, Arapça ve Türkçe) bildiği bilinmektedir.
Matbaacılık Faaliyetleri: 1727 yılında, dönemin sadrazamı Damat İbrahim Paşa'nın desteğiyle Osmanlı Devleti'nde ilk matbaayı kurmak için izin almıştır. Bu matbaa, "Darü't-Tıbaati'l-Amire" adıyla faaliyet göstermiştir. Bu dönemdeki Osmanlı'da matbaa Osmanlı'da%20matbaa faaliyetleri, önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Bastığı Eserler: İbrahim Müteferrika Matbaası'nda ilk olarak Vankulu Lügati basılmıştır. Daha sonra tarih, coğrafya ve fen bilimleri gibi çeşitli alanlarda toplam 17 eser basılmıştır. Bu eserler, dönemin aydınlanmasına ve bilgi birikiminin artmasına katkıda bulunmuştur. Vankulu Lügati Vankulu%20Lügati basımı, matbaanın ilk eseri olması açısından önemlidir.
Katkıları ve Önemi: İbrahim Müteferrika'nın matbaacılık alanındaki çalışmaları, Osmanlı İmparatorluğu'nda bilgi yayılımını hızlandırmış ve modernleşme sürecine katkı sağlamıştır. Matbaa sayesinde kitaplar daha erişilebilir hale gelmiş, bilimsel ve kültürel gelişmeler desteklenmiştir. Müteferrika'nın bu alandaki modernleşme modernleşme çabaları, Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Eserleri: Müteferrika'nın bastığı eserler arasında Tarih-i Nabi, Tarih-i Raşid, Tarih-i Timurlenk, Coğrafya-yı Cihannüma gibi önemli yapıtlar bulunmaktadır.